हिंग शेतीची सखोल माहिती | Hing farming | asafoetida farming |

आजच्या लेखात आम्ही तुम्हाला शेतीसंबंधी अशा एका गोष्टीची माहिती सांगणार आहोत की जी भारतात तर अगदी कमी प्रमाणात तयार होते त्यामुळेच भारत सरकारला याच्यावर दरवर्षी इम्पोर्ट करण्यासाठी 80 हजार करोड रुपये खर्च करावे लागत असतात मित्रांनो ही गोष्ट अशी आहे की भारतातील प्रत्येक खाद्यपदार्थात वापरली जाते तसेच बऱ्याचशा दुसऱ्या गोष्टींमध्ये आयुर्वेदिक गोष्टींमध्ये सुद्धा हिचा वापर होत असतो तर होय मित्रांनो ही गोष्ट आहे हिंग आता मित्रांनो हिंग तुम्ही बघितला असेल की प्रत्येक भाजीमध्ये तसेच विविध खाद्यपदार्थांमध्ये हिंगाचा वापर होत असतो दरवर्षी भारत १५४२ टन हिंग बाहेरच्या देशामधून आहेत करत असतो आणि त्याला लागणारा खर्च दरवर्षी 9420 मिलियन डॉलर हा होत असतो म्हणजेच भारतीय रुपयात 80 हजार करोड रुपये असतो मग इंग्रजी शेती भारतात त्या ठिकाणी विकसित व्हावी आयातीचा खर्च कमी व्हावा म्हणून भारताने 2017 प्रश्न मोठ्या प्रमाणावर त्या ठिकाणी प्रयत्न चालू केले आहेत जवळपास 373 भारतातल्या 373 ठिकाणी याच्यावर प्रयोग चालू आहेत आणि मोठ्या प्रमाणावर याला सक्सेस सुद्धा मिळालेला आहे आणि इतका महागडं हे जे काही पीक आहे जे केल्यानंतर शेतकऱ्याला सुद्धा मोठ्या प्रमाणावर फायदा होऊ शकतो अगदी पन्नास-पन्नास हजार रुपये किलो पर्यंत त्याला भाव तुम्हाला भेटू शकतो तर त्याकरताच व्हिडिओच्या माध्यमातून आज आपण जाणून घेणार आहोत की हिंद काय असतं त्याची शेती कशा पद्धतीने करायची असते त्याची लागवड कशी करायची त्याला रोपे कुठून मिळवायची किती कालावधीनंतर हे पीक येत असतं आणि काय त्याचा व्यवस्थापन असतं खर्चाचं उत्पन्नाचा गणित काय असतं आणि व्हिडिओच्या शेवटी काही विशेष बाबी सुद्धा सांगणार तो त्याकरता मित्रांनो हा व्हिडिओ शेवटपर्यंत पात्रांना अतिशय जरुरीच आहे तो. 

 आता सर्वात आधी जाणून घेऊयात हिंद नेमका असतो तरी काय ताथा तुम्ही अश्विन वर पाहू शकता लिंगाचे झाड त्या ठिकाणी अशा प्रकारे असतात जे काय तयार होतं तर ते या काय झाडाला फळ वगैरे त्या ठिकाणी येत नाही तर ते भेटतो आपल्याला मुळामधून आता तुम्ही म्हणाल की याचं मूळ काय आपल्याला मुळ्या किंवा गाजरासारखे डायरेक्ट काढून त्याच्यावर प्रोसेसिंग करायचे असते का तसं सुद्धा नाही तर एक काही काळ झाल्यानंतर या झाडाची जी काय मूळ आहे तर ती विकसित होतात आणि ती मूळ एकच करून त्याच्यामध्ये चीक निघत असतो आणि तो चीक दुसरं तिसरं काही नसून तो हिंग असतो पण आता मग नुसत्या चिकातच हिंग तयार होत नाही तर त्या चिकामध्ये सुद्धा भरपूर गोष्टी ऍड करून त्याचे हिंग बनवलं जात असतं कारण की हे जो कच्चीक असतो तर हा त्या ठिकाणी अतिशय संवेदनशील असतो तो अतिशय उष्ण आणि त्याच्या गोष्टी आपल्याला टाकावे लागतात की जेणेकरून त्याची तीव्रता त्या ठिकाणी कमी होईल आणि तो हिंग म्हणून आपण खायला वापरू शकतो कारण की हा चीक डायरेक्ट आपण त्या ठिकाणी वापरू शकत नाही हा चीकच त्या ठिकाणी बाहेरून आयात केलेला असतो मग या चिकामध्ये विविध गोष्टी टाकून त्याचे हिंगामध्ये रूपांतर केलं जातं तर मग कुठल्या त्या गोष्टी आहेत आणि काय चिकटतात टाकून त्या ठिकाणी हिंग तयार होत तर आता याच्यामध्ये बऱ्याच ठिकाणी कवाच पीठ त्याच बरोबर तांदुळाचे पीठ गूळ तर अशी जी काय धान्य वर्गीय पदार्थ आहेत तर ते त्यात चिकामध्ये मिक्स केले जातात आणि साधारणपणे त्याच्या वड्या पोषण मध्ये भरून किंवा हाताने बनवून त्या ठिकाणी त्या केलेल्या जातात वाळवल्या जातात आणि याच वड्यांची पावडर ती दुसरं तिसरं काही नसून ती असते हिंग आता साधारणपणे जगामध्ये नेमकं कुठे हिंगाची शेती होती तर सगळ्यात जास्त शेती होते अफगाणिस्तान मध्ये दोन नंबर होते इराण मध्ये तर भारत जे काही लिंग बाहेरून खरेदी करतो तर त्यातलं 90% जे काही हिंग आहे तर ते अफगाणिस्तान मधन खरेदी करत असतात साधारणपणे याची लागवड कशा पद्धतीने करायची किती याला काय प्रोसेस असते तर हे जे काही झाड आहे.

 तर हे लावल्यानंतर साधारणपणे पाच वर्षानंतर याला त्या ठिकाणी याचं मूळ विकसित व्हायला सुरुवात होते आणि यामुळे चीक निघत असतो तर एक झाड साधारणपणे पाच वर्षात झाल्यानंतर दरवर्षी तुम्हाला ते 25 ते 30 ग्रॅम त्या ठिकाणी चीक देत असतात म्हणजेच जवळपास एक हेक्टर मध्ये जर आपण हिशोब केला तर वर्षभरात जवळपास 250 किलो हेक्टरी चीक तुम्हाला निघत असेल म्हणजे एकरी बघायला गेलं तर 100 किलो चीक तुम्ही सहजपणे या झाडांच्या मुळामधून काढू शकतात्याचं प्रमाण वाढत असतं म्हणजे हा जो काही चीक आहे हा जर एक ग्राम असेल तर त्याच्यापासून जवळपास एक किलोच्या आसपास हिंग तयार होत असतं त्यामुळे त्याची किंमत इतकी जास्त असते मग आता साधारणपणे भारतामध्ये याच्यावर 2012 मध्ये सर्वप्रथम दिल्लीमध्ये प्रयोग झाला होता तर त्याच्यामध्ये काय काहीच निष्कर्ष आला नव्हता प्रयोग त्या ठिकाणी तो फेल गेला होता पण त्यानंतर 2017 मध्ये हिमाचल प्रदेश मधील एका कृषी विद्यापीठाने याच्यावर त्या ठिकाणी अभ्यास केला पालनपुर हिमाचल प्रदेश येथे स्थित आहे तर ती मोठ्या प्रमाणावर प्रयोग झालेला आहे अगदी 20 हजार झाडे त्या ठिकाणी त्यांनी लावली होती.

 आणि एक आता चार-पाच वर्षानंतर लेटेस्ट यांचा जो काही रिझल्ट आलेला आहे तो अगदी समाधानकारक आलेला आहे त्यांची जी काही झाडे होती तर त्याच्या मनात चीक सुद्धा निघायला सुरुवात झालेली आहे चिकाची क्वालिटी सुद्धा अगदी प्रॉपर आहे बाहेरून देशात शिकतोय तर त्या पद्धतीने त्या चिकाचं व्यवस्थितपणे हे चीक निघलेला आहे या पिकाविषयी अजून जर माहिती घ्यायची झाली तर हे जे काही पीक आहे तर याचे उत्पादन वर्षभर त्या ठिकाणी चालू असतं आणि त्याचबरोबर याला वातावरण कशा पद्धतीचे पाहिजे तर याला वातावरण आता एक लेटेस्ट आलेल्या माहितीनुसार याला जे काय वातावरण आहे तर ते 35 ते 40 डिग्री सेंटीमीटर टेंपरेचर पाहिजे कमी जरी झाले तरी मायनस चार डिग्री टेंपरेचर पर्यंत हे झाड त्या ठिकाणी राहतात पावसाचे प्रमाण हे 200 mm पर्यंतच असायला पाहिजे तर अशा प्रकारे तुम्ही ह्या हिंगाची शेती त्या ठिकाणी करू शकता आता साधारणपणे भारता समुद्रसपाटीच्या उंचीनुसार वेगवेगळ्या ठिकाणी त्यांनी प्रयोग चालू केलेले आहेत पण त्याचे हेडस सेंटर जे आहे तर ते पालमपूर हिमाचल प्रदेश सुद्धा आहे तर त्या विद्यापीठाचे जे काही लिंक आहे वेबसाईट लिंक मी त्या ठिकाणी  मध्ये देऊन टाकेल तर कॉन्टॅक्ट करून त्यांना कॉन्टॅक्ट नंबर घेऊन तुम्ही त्या ठिकाणी जाऊन माहिती घेवू शकता.